"Galat-ı meşhur, lugat-ı fasihadan evladır." demiş ya atalarımız, öyle değil aslında... Yaygın yanlışları doğru kabullenmek, sadece ve sadece tembellikten, bilgisizlikten ileri gelmekte...
Bunlardan bazıları öyle yaygın ki, doğrusunu dil ile yakından uğraşanlara bile kabul ettirmekte zorlanıyoruz artık.
Mesela "eninde sonunda" değil "önünde sonunda" olması gerek
Ya da ardarda değil art arda...
Çok kullanılan bir yanlış deyim de "kelli felli" . Doğrusu "kerli ferli" (ker kuvvet, fer iktidar demek)
"Evlat", "eşkıya", "evrak" sözcükleri zaten çoğuldur. Oysa büyük blümümüz (ben de dahil) yeri geldiğinde "evraklar", "eşkiyalar", "evlatlar" demekten çekinmiyoruz...
"Ateş olsa cürmü kadar yer yakmak" deyimi de büyük yanlışlardan... Cürüm; suç, kabahat anlamına gelmektedir. Oysa bizim deyimimizde olması gereken sözcük, "büyüklük/hacim anlamına gelen "cirim"dir... Yani doğrusu "ateş olsa cirmi kadar yer yakmak" olmalı.
"Geçtiğimiz hafta" da çok sık karşılaştığımız yanlış kullanımlardan. Oysa bizim zamanı geçmemiz gibi bir durum söz konusu değil. Doğrusu "geçen hafta" olmalı...
"Mesire yeri" de bir başka yanlışımız... Mesire, zaten kelime anlamı olarak "gezilen yer" anlamına gelmektedir. Mesire dedikten sonra bir daha yeri demeye gerek yoktur. "Sayfiye yeri" ve "uğrak yeri" de benzer yanlışlardan...
Türkçe'de "yayınlamak" diye bir eylem yoktur. Doğrusu "yayımlamak"tır. Güncel türkçe Sözlükteki karşılığı "1. Kitap, gazete, dergi gibi şeyleri basmak ve dağıtmak, neşretmek. 2. Dinlenilecek, görülecek şeyleri radyo ve televizyonla sunmak, bildirmek, duyurmak. 3. Resmen bildirmek, açıklamak, ilan etmek." olarak verilmiştir.
"Yayın" ise, isimdir ve "Basılıp satışa çıkarılan kitap, gazete gibi okunan veya radyo ve televizyon aracılığıyla halka sunulan, duyurulan, iletilen şey, neşriyat." anlamına gelmektedir.
Çok yaygın, herkesin bildiği kullanım hatalarından (yangın yanması, kendini intihar etmek vb.) hiç söz etmiyorum, yoksa yazının sonunu getiremeyiz.
Yanlış kullanımlar zaman içerisinde o kadar yaygınlaşıyor ki, sonunda insanlar doğrusunu yanlış kabul etmeye başlıyor. İşte zaten bu nedenle "galat-ı meşhur" sınıfına giriyor bu yanlışlar.
Şimdi, seçim size kalmış. Artık doğrusunu biliyorsunuz. Bile bile yanlışa devam etmek isteyenler için yapacak bir şey yok elbette :)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder